52. Festiwal Folkloru Górali Polskich – kategoria zespołów

52. Festiwal Folkloru Górali Polskich – kategoria zespołów – wyniki

Aktualności

Jury ogłosiło, że laureatem 52. Festiwalu Folkloru Górali Polskich – w kategorii zespołów – został Zbyrcok z Juszczyna (Beskid Makowski). Konkurs odbył się w żywieckim Amfiteatrze „Pod Grojcem” w ramach trwającego 58. Tygodnia Kultury Beskidzkiej. W nagrodę zespół otrzymuje Złote Żywieckie Serce oraz 12 tysięcy złotych.

Zespół działa od 2008 roku i prezentuje folklor Górali Babiogórskich. W konkursie Zbyrcok zaprezentował widowisko pt. „Na szałasie na Hali Śmietanowej”. Autorką scenariusza jest Urszula Janicka-Krzywda, a reżyserią i choreografią zajęli się Roman Guzik i Sara Kaczmarczyk.

Srebrne Żywieckie Serce i nagrodę 10 tysięcy złotych jurorzy przyznali zespołowi Istebna z Istebnej (Beskid Śląski), a Brązowe Żywieckie Serce i 8 tysięcy złotych Lipniczanom z Lipnicy Wielkiej (Pogórze Sądeckie). Oba te zespoły zaprezentowały tradycje weselne swoich regionów.

Podczas FFGP jury typuje również zespoły na Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich. W tym roku zaproszenie do Zakopanego otrzymują zdobywcy Złotych i Srebrnych Serc oraz Lachy z Nowego Sącza i Regle z Poronina.

Komisja w składzie: Małgorzata Kiereś (przewodnicząca), Lidia Czechowska, Adam Adamowski, Czesław Węglarz, Jan Karpiel-Bułecka, Bogdan Matusik, Kazimiera Koim (sekretarz) obejrzała w tym roku 27 prezentacji.

Festiwal Folkloru Górali Polskich to również konkurs kapel, grup śpiewaczych, śpiewaków ludowych, instrumentalistów, multiinstrumentalistów, a także mistrzów uczących śpiewu i gry na instrumentach, obywający się na żywieckim Rynku, oceniany przez osobną komisję. Łączna pula nagród 52. FFGP – w obu przeglądach – wyniosła 100 tysięcy złotych. Fundatorami są Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (75 tysięcy złotych) oraz Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej (25 tysięcy złotych).

W niedzielę 1 sierpnia o godz. 18.00 w Amfiteatrze „Pod Grojcem” w Żywcu odbędzie się koncert laureatów. Zapraszamy!

PROTOKÓŁ 52. Festiwalu Folkloru Górali Polskich – Żywiec 2021

Konkurs odbył się w dniach 24–28 lipca 2021 roku w Amfiteatrze „Pod Grojcem” w Żywcu.

W Festiwalu wzięło udział 27 zespołów.

Zespoły oceniało Jury w składzie:

Małgorzata Kiereś – etnograf, przewodnicząca Komisji
Lidia Czechowska – choreograf
Adam Adamowski – choreograf
Czesław Węglarz – muzyk, folklorysta
Jan Karpiel-Bułecka – muzyk, folklorysta
Bogdan Matusik – muzyk, folklorysta
Kazimiera Koim – sekretarz Komisji

Zespoły uczestniczące w 52. Festiwalu Folkloru Górali Polskich według kolejności występowania:

ZESPÓŁ REGIONALNY GÓRALE ŁĄCCY z ŁĄCKA – przedstawiający program „Na Zielone Świątki”
KÓNIOKOWIANIE z KONIAKOWA – prezentujący program „Połazy w Kóniokowie”
ZESPÓŁ GÓRALSKI HAMERNIK z KRAKOWA – przedstawiający program „Prucki”
ZESPÓŁ REGIONALNY KOWALNIA ze STRÓŻ – prezentujący program „Zmówiny”
ZESPÓŁ REGIONALNY im. LUDWIKA MORDARSKIEGO LIMANOWIANIE z LIMANOWEJ – z programem „Śmiguśne słomioki”
REGIONALNY ZESPÓŁ PIEŚNI i TAŃCA LACHY z NOWEGO SĄCZA – przedstawiający program „Andrzejki”
ZESPÓŁ REGIONALNY PRZYSZOWIANIE z PRZYSZOWEJ – z programem „Na potańcówce u Wojciecha”
ZESPÓŁ REGIONALNY BABIOGÓRZANIE-POLANA MAKOWSKA z MAKOWA PODHALAŃSKIEGO – prezentujący program „Po robocie przy sobocie”
ZESPÓŁ REGIONALNY KONIAKÓW z KONIAKOWA – z programem „Rukowanie do wojska”
ZESPÓŁ REGIONALNY ZBYRCOK z JUSZCZYNA – przedstawiający program „Na szałasie na Hali Śmietanowej”
ZESPÓŁ REGIONALNY BIOŁODUNAJCANIE z BIAŁEGO DUNAJCA – z programem „Prucki i rukowanie”
ZESPÓŁ REGIONALNY MSZALNICZANIE z MSZALNICY – przedstawiający program „Wiecha u sołtysa Jana”
ZESPÓŁ REGIONALNY KIJOM WORCI z PISARZOWEJ – z programem „Po ocepinach”
ZESPÓŁ REGIONALNY LIPNICZANIE z LIPNICY WIELKIEJ – prezentujący program „Wesele u Jaśka i Marysi – pło łocepinach”
ZESPÓŁ REGIONALNY OWCOK z JABŁONKI – z programem „Skubarki”
ZESPÓŁ PIEŚNI i TAŃCA DOLINA DUNAJCA z NOWEGO SĄCZA – przedstawiający program „Potańcówka po śmigusie”
ZESPÓŁ REGIONALNY SŁOPNICKI ZBYRCOK ze SŁOPNIC – prezentujący program „Łossod – rozdział owiec na św. Michała”
ZESPÓŁ REGIONALNY ISTEBNA z ISTEBNEJ – przedstawiający program „Wesele Górali Istebniańskich”
ZESPÓŁ REGIONALNY ROŻNOWSKA DOLINA z GRÓDKA nad DUNAJCEM – przedstawiający program „Z konikiem po kolędzie”
ZESPÓŁ REGIONALNY OLDRZYCHOWICE z OLDRZYCHOWIC – z programem „Ostatki u Taciny”
ZESPÓŁ REGLE IM. JANA JĘDROLA z PORONINA – prezentujący program „Zielone Świątki na Podhalu”
ZESPÓŁ REGIONALNY KASINIANIE-ZAGÓRZANIE z KASINY WIELKIEJ – przedstawiający program „Zagórzańskie nomowiny”
ZESPÓŁ GÓRALI BUKOWIŃSKICH WATRA z BRZEŹNICY – prezentujący program „Wesele bukowińskie”
ZESPÓŁ REGIONALNY ŚWARNI ŁOJCE z SADKU-KOSTRZY – z programem „Za chlebom do Hameryki”
ZESPÓŁ REGIONALNY WILKOWICANIE z WILKOWISKA – prezentujący program „W Jaśkowy stodole”
ZESPÓŁ REGIONALNY GROJCOWIANIE z WIEPRZA – z programem „Mojka”
ZESPÓŁ REGIONALNY PODEGRODZIE z PODEGRODZIA – przedstawiający program „Dożynki”

Wszystkie zespoły biorące udział w konkursie zostały ocenione przez Jury. Organizatorzy zapewnili każdemu zespołowi możliwość omówienia programu z członkami Jury na specjalnie zorganizowanych w tym celu konsultacjach. Dotyczyły one całokształtu problematyki związanej z prezentacją programu folklorystycznego, tj. obejmowały zagadnienia z następujących dziedzin: muzyki, tańca, stroju, obrzędowości i reżyserii scenicznej. Stanowiły formę dokształcania instruktorów. Indywidualne rozmowy przeprowadzono z kierownikami i delegacjami wszystkich zespołów.

Jury miało do dyspozycji następujące nagrody regulaminowe, których fundatorem jest Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu:

Złote Żywieckie Serce i 12.000 zł

Srebrne Żywieckie Serce i 10.000 zł

Brązowe Żywieckie Serce i 8.000 zł

10 wyróżnień regulaminowych dla zespołów po 1.500 zł

5 wyróżnień regulaminowych dla zespołów po 1.000 zł

Ogółem pula nagród wynosi 50.000 zł

Po wnikliwej analizie programów zaprezentowanych przez zespoły Jury przyznało nagrody, które otrzymują:

Złote Żywieckie Serce i nagrodę pieniężną 12.000 zł

ZESPÓŁ REGIONALNY ZBYRCOK z JUSZCZYNA – przedstawiający program „Na szałasie na Hali Śmietanowej”

Srebrne Żywieckie Serce i nagrodę pieniężną 10.000 zł

ZESPÓŁ REGIONALNY ISTEBNA z ISTEBNEJ – przedstawiający program „Wesele Górali Istebniańskich”

Brązowe Żywieckie Serce i nagrodę pieniężną 8.000 zł

ZESPÓŁ REGIONALNY LIPNICZANIE z LIPNICY WIELKIEJ – prezentujący program „Wesele u Jaśka i Marysi – pło łocepinach”

Jury postanowiło przyznać 10 wyróżnień regulaminowych za poszczególne elementy programu i nagrody pieniężne po 1500 zł każda, które otrzymują:

ZESPÓŁ REGIONALNY GÓRALE ŁĄCCY z ŁĄCKA – za muzykę i sposób wykonywania tradycyjnego tańca Górali Łąckich
REGIONALNY ZESPÓŁ PIEŚNI i TAŃCA LACHY z NOWEGO SĄCZA – za ukazanie obyczajowości wigilii św. Andrzeja oraz tańce i lachowskie brzmienie muzyki
ZESPÓŁ REGIONALNY KONIAKÓW z KONIAKOWA – za pokazanie zwyczaju rekrutki
ZESPÓŁ REGIONALNY BIOŁODUNAJCANIE z BIAŁEGO DUNAJCA – za tradycyjny śpiew oraz strój
ZESPÓŁ REGLE im. JANA JĘDROLA z PORONINA – za ukazanie obyczajowości Zielonych Świątek na Podhalu
ZESPÓŁ REGIONALNY ŚWARNI ŁOJCE z SADKU-KOSTRZY – za tańce, muzykę i śpiew
ZESPÓŁ REGIONALNY GROJCOWIANIE z WIEPRZA – za wskrzeszenie archaicznych pieśni i melodii Górali Żywieckich oraz strój
ZESPÓŁ REGIONALNY PODEGRODZIE z PODEGRODZIA – za charakterystyczny sposób śpiewu i muzykę
ZESPÓŁ REGIONALNY PRZYSZOWIANIE z PRZYSZOWEJ – za sposób wykonania tańca i muzykę
ZESPÓŁ REGIONALNY MSZALNICZANIE z MSZALNICY – za tańce i śpiew

Jury postanowiło przyznać 5 wyróżnień regulaminowych za poszczególne elementy programu i nagrody pieniężne po 1000 zł każda, które otrzymują:

ZESPÓŁ REGIONALNY SŁOPNICKI ZBYRCOK ze SŁOPNIC – za muzykę i śpiew
ZESPÓŁ REGIONALNY KÓNIAKOWIANIE z KONIAKOWA – za archaiczne kolędowanie i strój
ZESPÓŁ REGIONALNY OLDRZYCHOWICE z OLDRZYCHOWICE – za tradycyjne tańce i strój
ZESPÓŁ REGIONALNY KASINIANIE-ZAGÓRZANIE z KASINY WIELKIEJ – za pokazanie obrzędowości namówin Górali Zagórzańskich
ZESPÓŁ REGIONALNY ROŻNOWSKA DOLINA z GRÓDKA nad DUNAJCEM – za tańce i stroje

Jury postanowiło dodatkowo przyznać 5 dyplomów uznania, które otrzymują:

ZESPÓŁ GÓRALI BUKOWIŃSKICH WATRA z BRZEŹNICY – za pielęgnowanie tradycji Górali Bukowińskich
ZESPÓŁ REGIONALNY KIJOM WORCI z PISARZOWEJ – za dokumentowanie i praktykowanie kultury Lachów Limanowskich
ZESPÓŁ REGIONALNY OWCOK z JABŁONKI – za przybliżenie zwyczaju skubarek na Orawie
ZESPÓŁ REGIONALNY KOWALNIA ze STRÓŻ – za prezentację tradycyjnych tańców Pogórzan
ZESPÓŁ GÓRALSKI HAMERNIK z KRAKOWA – za pielęgnowanie tradycji Górali Pohalańskich w mieście

Na Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem zostały wytypowane następujące zespoły:

ZESPÓŁ REGIONALNY ZBYRCOK z JUSZCZYNA – przedstawiający program „Na szałasie na Hali Śmietanowej”
ZESPÓŁ REGIONALNY ISTEBNA z ISTEBNEJ – przedstawiający program „Wesele Górali Istebniańskich”
REGIONALNY ZESPÓŁ PIEŚNI i TAŃCA LACHY z NOWEGO SĄCZA – z programem „Andrzejki”
ZESPÓŁ REGLE im. JANA JĘDROLA z PORONINA – prezentujący program „Zielone Świątki na Podhalu”

Uwagi Komisji:

Jury wyraża radość, że podczas 52. Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu wzięło udział 27 zespołów z następujących grup etnograficznych polskich Karpat: Górale Śląscy, Górale Żywieccy, Górale Babiogórscy, Górale Podhalańscy, Górale Biali, Górale Bukowińscy oraz z terenów podgórskich: Lachy Sądeckie, Lachy Limanowskie, Lachy Szczyrzyckie i Pogórzanie.

Komisja stwierdza istotne problemy związane z reżyserią widowisk folklorystycznych, w których występuje zachwianie proporcji jego istotnych treści, właściwego wykorzystania przestrzeni scenicznej oraz zachowanie płynności widowisk.

Jury sugeruje konieczność zwrócenia uwagi na właściwy kontekst kulturowy wprowadzonych rekwizytów i elementów ważnego podłoża magiczno-wierzeniowego.

Cieszy dobór szerokiego wachlarza tematów widowisk folklorystycznych, który zilustrował wiele aspektów obrzędowości rodzinnej i dorocznej.

W zakresie muzyki Komisja stwierdza, że często prym skrzypcowy pozbawiony jest tradycyjnego brzmienia, co wynika z profesjonalnego sposobu wydobywania dźwięku i trzymania instrumentu. Powoduje to, że melodia prowadzona jest schematycznie, bez odmian indywidualizmu.

Poziom artystyczny prezentowanych kapel jest wysoki. Należy ciągle dbać o zgodność tonalną śpiewów z odgrywaną muzyką.

Komisja sugeruje poszerzenie repertuaru muzyczno-pieśniowego związanego bezpośrednio z treścią danego widowiska oraz wykorzystanie szerszego wachlarza instrumentów archaicznych w prezentowanych programach.

Jury podkreśla niezwykłą dbałość zespołów o strój ludowy, który pozostaje naocznym znakiem różnorodności grup etnograficznych objętych regulaminem.

Komisja jednoznacznie stwierdza konieczność scenicznej prezentacji ludowego tańca w jednolitej formie scenicznej, przynależnej kategorii autentycznej lub artystycznie opracowanej.

Należą się słowa wielkiego uznania dla wszystkich wykonawców, którzy w trudnych warunkach epidemicznych COVID-19, potrafili znaleźć siły i czas na przygotowanie konkursowych prezentacji.

W obliczu zjawiska zanikającej gwary Komisja podkreśla jej znaczącą rolę w folklorze, co wiąże się koniecznością jej pielęgnowania.

Komisja przekazuje uwagi kierowników zespołów folklorystycznych, którzy podczas konsultacji zgłaszali wyraźne problemy z nagłośnieniem sceny.

Komisja składa podziękowania pracownikom Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej oraz Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu za bardzo dobre przeprowadzenie konkursu.

Fundatorem nagród (50.000 zł) dla laureatów Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu jest Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.